Wpływ picia na zdrowie psychiczne
Tezy:
Długotrwałe picie alkoholu prowadzi do poważnych zmian psychicznych
Psychozy alkoholowe to zaburzenia orientację w świecie wewnętrznym i zewnętrznym
Powikłania psychiczne mogą prowadzić do degradacji psychicznej a nawet śmierci
Pytania sprawdzające:
Jakie są podstawowe zaburzenia psychiczne związane z uzależnieniem od alkoholu?
Czy doświadczyłeś któregoś z zaburzeń ?
Jak możesz uniknąć pojawienia się zaburzeń?
Zmiany psychiczne jakie można spotkać u osób spożywających alkohol mają ścisły związek ze stanem upicia ( czyli jednorazowym ostrym zatruciem alkoholem a następnie aldehydem) oraz z wieloletnim i intensywnym piciem. Nawet podczas jednorazowego upicia można zauważyć zmiany dotyczące psychicznego i psychofizycznego funkcjonowania. Osoba będąca pod wpływem alkoholu nie potrafi przypomnieć sobie określonych faktów i wydarzeń (zaburzenia pamięci), często nie rozpoznaje znanych sobie miejsc, nie potrafi określić drogi prowadzącej do miejsca zamieszkania (zaburzenia procesów poznawczych). Ograniczone zostają również funkcje intelektualne.
Bardzo często mówi się, że alkoholizm prowadzi do nieodwracalnych zmian osobowościowych. Często osoba taka będąc trzeźwa zachowuje się w sposób przyjazny i otwarty, będąc zaś pod wpływem alkoholu wzrasta u niej poziom agresji – staje się wulgarna w słowach i zachowaniach, wchodzi w konflikty i bójki. Osoby będące pod wpływem alkoholu często (w sposób nieświadomy) zmieniają sposób zachowania – z cichego i spokojnego człowieka zmieniają się w agresywnego; z nieśmiałego stają się duszą towarzystwa. Może się wydawać, że osiągnięcie takiego stanu jest pożądane – któż nie chce być duszą towarzystwa, być lubianym, wzbudzać zainteresowanie. Jednak stan ten jest wywołany nie poprzez naturalny wysiłek, ale poprzez szkodliwą substancję chemiczną. Taką zmianę osobowości można porównać do zmiany doktor Jekyll’a w pan Hyde’a. Substancja chemiczna, jaką jest alkohol, zmienia łagodnego doktora Jekyll’a w agresywnego pana Hyde’a. Kiedy alkohol przestanie działać doktor Jekyll nie pamięta, jak wiele zła wyrządził zmieniony w Hyde’a. Oczywiście w tym przypadku istnieje serum – lekarstwo, które pozwolić uniknąć niepożądanej zmiany – jest nim abstynencja.
Ojca rodziny i męża, który jest pijącym alkoholikiem można przyrównać do bohatera filmu „Edward nożycoręki”, gdzie bohater zamiast palców miał ostre noże. Chcąc przytulić drugą osobę ostrzami zadawał jej rany. Został odrzucony przez wszystkie bliskie mu osoby – nie rozumiał czemu. Kiedy ojciec czy mąż przychodzi pijany do domu jego rozproszone i rozdwojone „ja” podpowiada mu, aby być w tym momencie wspaniałym ojcem i ciepłym małżonkiem. Zostaje jednak odrzucony – rodzina boi się go. On nie rozumie czemu, ponieważ kiedy jest pod wpływem alkoholu ma ograniczone zasoby poznawcze, intelektualne i emocjonalne. Zaburzenia wymienionych sfer występują u 50-75 % osób uzależnionych od alkoholu. Swoje funkcjonowanie można usprawnić poprzez abstynencje utrzymaną przez dłuższy czas.
Nieleczony zespół uzależnienia od alkoholu prowadzi do ostrych powikłań psychicznych. Wśród nich najczęstszymi są:
Majaczenie alkoholowe
Ostra halucynoza
Halucynoza czuciowa
Przewlekła halucynoza alkoholowa
Paranoja alkoholowa
Psychoza Korsakowa
Majaczenie alkoholowe
Jest najczęściej występująca psychozą alkoholową. Czasami nazywane jest białą gorączką. Objawy pojawiają się najczęściej po 3 dniach od zaprzestania picia, kiedy poziom alkoholu gwałtownie spada. Warto zwrócić uwagę, iż nie jest ona wywołana deficytem alkoholu w organizmie, ale spustoszeniami jakie wywołało długotrwale picie.
W początkowej fazie psychozy pojawia się niepokój, lęk oraz bezsenność. Osoba uzależniona często nie wie gdzie się znajduje, jaki jest dzień tygodnia, godzina. Pojawiają się urojenia, iluzje i omamy. Chory widzi niekiedy ruchliwe małe i wielkie zwierzęta, stwory, twarze z przerażającym grymasem. Niekiedy ma wrażenie, że po jego ciele chodzą owady, mrówki. Może również czuć różne smaki i zapachy – najczęściej nieprzyjemne.
Ostra halucynoza
Chory zaczyna słyszeć głosy, które grożą mu, wymyślają, czasami oskarżają. Zdarza się, że nakazują popełnić samobójstwo (chory słyszy: „powieś się”; „skocz z balkonu”). Chory często słyszy głos namawiający do samookaleczenia („albo utniesz sobie rękę, albo urżniemy ci łeb”). Pojawiają się urojenia prześladowcze – chory jest przekonany, że ktoś go obserwuje, czyha na jego życie. Pojawiają się halucynacje czuciowe, oznacza to, że chory czuje np. obecność kaszy albo włosów w ustach.
Przewlekła halucynoza
Występuje po ustąpieniu ostrej halucynozy. W życiu chorego pojawiają się epizody wspomniane wyżej. Stan ten może trwać miesiącami, a nawet latami.
Paranoja alkoholowa (zespół Otella)
Paranoja alkoholowa nazywana jest alkoholowym obłędem zazdrości, obłędem opilczym. Występuje najczęściej u mężczyzn, zwykle po czterdziestym roku życia. Uzależnieni od alkoholu mężowie lub partnerzy wykazują duża podejrzliwość wobec żony lub partnerki.
W związku narastają nieporozumienia, konflikty. Alkoholik wokół siebie widzi zagrożenie dla swojego związku z kobietą. Każdy napotkany przez żonę mężczyzna staje się potencjalnym obiektem niewierności małżeńskiej. W osobie uzależnionej powoduje to niepokój, który z czasem przeradza się w złość i agresję ukierunkowaną na żonę i jej domniemanych kochanków. Alkoholik wymusza na swojej żonie przyznanie się do winy, często przy tym stosuje przemoc psychiczną i fizyczną. Argumentem przemawiającym za jej niewiernością staje się każde zachowanie, zły humor, dobry humor. Uzależniony małżonek dopatruje się zdrady w miejscu pracy, gdzie wraz żoną pracują inni mężczyźni. Niekiedy dochodzi nawet do zabójstwa osoby podejrzanej o zdradę lub domniemanego kochanka.
Psychoza Korsakowa
Występuje po latach intensywnego picia. Chory w wyniku uszkodzenia mózgu ma poważne trudności lub całkowitą niemożność w przyswajaniu sobie nowego materiału, nie potrafi nauczyć się żadnego tekstu, po przeczytaniu kilku zdań nie potrafi ich odtworzyć. Pojawiają się konfabulacje, czyli wypełnienie luk pamięciowych zmyślonymi wydarzeniami. Chory nie potrafi określić miejsca, w którym się znajduje, jest również zdezorientowany jeśli chodzi o określanie czasu.